DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE
Testament to dokument, w którym spadkodawca może sam zdecydować komu chce przekazać swój majątek na wypadek śmierci. Sporządzić testament może osoba, która posiada zdolność testowania tj. osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona. Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.
Najczęściej możemy spotkać się z (1) testamentem własnoręcznym (holograficznym), (2) testamentem sporządzonym przez notariusza w formie aktu notarialnego oraz (3) testamentem ustnym.
Testament własnoręczny.
Aby testament własnoręczny był ważny musi być w całości napisany pismem odręcznym, podpisany i opatrzony datą. Testament holograficzny (własnoręczny) będzie ważny tak długo, aż spadkodawca go nie odwoła. Testament własnoręczny można w każdej chwili sporządzić i zmienić jego treść. Wystarczy przykładowo kartka i długopis.
Testament notarialny.
W tym przypadku niezbędna jest wizyta u notariusza i poniesienie związanej z tym opłaty. Powszechnie wskazuje się jednak, że testament notarialny zwiększa pewność ostatniej woli i znacząco ogranicza możliwość jego podważenia. Forma aktu notarialnego jest także wymagana przy dokonaniu w testamencie zapisu windykacyjnego.
Testament ustny.
Testament ustny sporządza się w obecności trzech świadków. Taką formę można wybrać, jeśli istnieje obawa rychłej śmierci lub zachodzą szczególne okoliczności, ze względu na które zachowanie zwykłej formy jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Testament ustny musi być spisany przed upływem roku od jego złożenia bądź ewentualnie potwierdzony przez zeznania przed sądem.
Wyróżniamy jeszcze następujące formy testamentu:
- allograficzny (urzędowy)
- podróżny
- wojskowy
Spadkodawca może powołać do części lub całości spadku, jedną lub kilka osób.
Może konkretnie wskazać, co kto dziedziczy lub w jakich częściach. Jeśli tego nie uczyni, uznaje się, że powołani z testamentu spadkobiercy dziedziczą w częściach równych.
O sporządzonym testamencie warto poinformować swoich spadkobierców – tym bardziej jeśli różnią się oni od spadkobierców ustawowych. Testament może być przechowywany w domu, czy też innym miejscu pozwalającym na jego odnalezienie w razie śmierci spadkodawcy. Dla większego zabezpieczenia popularne jest również pozostawienie oryginału ostatniej woli u notariusza i jej zarejestrowanie w Notarialnym Rejestrze Testamentów.
Co w przypadku śmierci spadkodawcy?
Nie wystarczy wiedza o testamencie czy też jego posiadanie – konieczne jest bowiem otwarcie i ogłoszenie testamentu. Może ono mieć miejsce w sądzie albo u notariusza. Przy czynności nie muszą być obecni wszyscy potencjalni spadkobiercy. Otwarcie i ogłoszenie testamentu odbywa się niezależnie od woli osób trzecich. Jedynym warunkiem dokonania tych czynności jest istnienie dowodu śmierci spadkodawcy np. akt zgonu spadkodawcy.
CIEKAWOSTKA
Może dojść do sytuacji, w której będziemy mieli do czynienia równocześnie z dziedziczeniem ustawowym i testamentowym – np. gdy spadkodawca w testamencie rozporządził swoim majątkiem tylko co do części, co do pozostałej zastosowanie mają reguły dziedziczenia ustawowego.
Spadkodawca może w testamencie wydziedziczyć swoich zstępnych, małżonka i rodziców. Kwestia wydziedziczenia oraz prawa do zachowku zostanie przeze mnie omówiona w innym wpisie.
W przypadku pytań, wątpliwości czy obaw związanych z obowiązującymi przepisami zapraszam do skorzystania z porady prawnej. Reprezentuję także klientfaów przed sądem we wszelkich sprawach spadkowych.
Magdalena Binięda-Grzebyta
Radca prawny
www.mbg-kancelaria.pl